2020 എന്ന വര്‍ഷത്തിനെ എങ്ങനെയൊക്കെ അടയാളപ്പെടുത്തണം എന്ന് ഒരു തരത്തിലും അറിയാതെയാണ് ഈ വര്‍ഷം തുടങ്ങിയത്. പതിയെപ്പതിയെ എല്ലാവരും ഒരേ അനുഭവങ്ങളില്‍ക്കൂടി കടന്നുപോകാന്‍ തുടങ്ങിയത് മാര്‍ച്ചോടെ ആണ്. പക്ഷേ ഈ വര്‍ഷം, എല്ലാ നെഗറ്റീവ് അനുഭവങ്ങള്‍ക്കുമിടയിലും താത്വിക് എന്ന ഞങ്ങളുടെ ഒന്‍പതുവയസുകാരന്‍ ജീവിതത്തിലേക്ക് കയറുന്നത് മനോഹരങ്ങളായ ആംഗ്യങ്ങളും ചിഹ്നങ്ങളുമായാണ്-50 Days Of Sign Language.

മാര്‍ച്ച് പകുതിയിലെ ഒരു വ്യാഴാഴ്ചയാണ് അതുവരെ കേട്ടിരുന്ന ചൈനയിലേയും ഇറ്റലിയിലേയും കോവിഡ് വാര്‍ത്തകളിലേക്ക് അമേരിക്കയുടെ പേരുകൂടി ചേര്‍ത്ത് കേള്‍ക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതും മകന്റെ സ്‌കൂളില്‍ നിന്നും തിങ്കളാഴ്ച മുതല്‍ വെര്‍ച്വല്‍ ക്ളാസുകള്‍ ആണെന്നുള്ള അറിയിപ്പുകള്‍ വരുന്നതും. എല്ലാവരേയുംപോലെ ഞങ്ങളും വീടിനുള്ളിലേക്ക് ചുരുങ്ങിയത് ആ ആഴ്ച മുതലാണ്.

വെര്‍ച്ച്വല്‍ ക്ളാസുകളുടെ തുടക്കകാലം ആയിരുന്നത് കൊണ്ടുതന്നെ സ്‌കൂളുകാര്‍ക്കും വലിയ പിടിത്തമില്ല, രക്ഷിതാക്കള്‍ക്കും വലിയ പിടിത്തമില്ല എന്ന അവസ്ഥയില്‍ ആണ് രാവിലെ അരമണിക്കൂര്‍ സൂം മീറ്റുകള്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍ കുട്ടികള്‍ക്ക് ചെയ്യാന്‍ വേണ്ടിയുള്ള കാര്യങ്ങളുടെ ഒരു ടൈംടേബിള്‍ ഞങ്ങളുടെ കയ്യിലേക്ക് കിട്ടിയത്.

പെട്ടെന്ന് വീടിനുള്ളിലേക്ക് ഒതുക്കപ്പെട്ടുപോയ കുഞ്ഞുങ്ങള്‍! അവരെ എങ്ങനെ ഉഷാറാക്കാം എന്നത് ഒരു ചിന്ത തന്നെയായിരുന്നു ഞങ്ങള്‍ക്ക്. മ്യൂസിക്കും, പിറ്റി (PT) യും ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള കാര്യങ്ങള്‍ ചെയ്യാന്‍ അവനും ഉഷാര്‍ ആകട്ടെ എന്ന് കരുതിയാണ് ഓണ്‍ലൈന്‍ സ്‌കൂളിലെ വിശേഷങ്ങള്‍ ഫേസ്ബുക്കില്‍ ഒരു ദിവസത്തില്‍ രണ്ടു ലൈവ് സെഷന്‍സിലൂടെ പകരുക എന്നൊരു ഐഡിയയിലേക്ക് ഞങ്ങള്‍ എത്തിയത്. വലിയ കുഴപ്പമില്ലാതെ ആദ്യ ആഴ്ച കടന്നുപോയപോഴേക്കും സ്‌കൂള്‍ ‘സ്പ്രിങ്ങ് ബ്രേക്ക്’-നു വേണ്ടി അടച്ചു. ഫേസ്ബുക്കിലെ ലൈവ് ഞങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച് ആളുകളോട് സംസാരിക്കാനുള്ള ഒരു മാര്‍ഗം ആയിരുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളും ഞങ്ങളും വളരെയധികം ആസ്വദിക്കുന്ന 15 -20 മിനിറ്റുകളായി അത് അപ്പോഴേക്കും മാറി.

ലോക്ക്ഡൗണിന്റെ വിരസതയും ഭയവും ആശങ്കയും ഒക്കെ ഒഴിവാക്കാന്‍ ഉള്ള ഒരു നല്ല മാര്‍ഗമായിരുന്നു ഫേസ്ബുക്ക് ലൈവുകള്‍. ഇനിയുള്ള ഒരാഴ്ച എന്തുചെയ്യും എന്നാലോചിച്ചപ്പോള്‍ ആണ് ഓരോ ദിവസവും ഓരോ സൂത്രങ്ങള്‍ കാണിച്ചാലോ എന്ന ആശയം മകന്‍ മുന്നോട്ട് വെക്കുകയും അതിന്റെ ആദ്യ ദിവസം സ്‌കൂളിലെ ഒരു ഏകദിന വര്‍ക്ക്‌ഷോപ്പില്‍ നിന്നും പഠിച്ച ആംഗ്യഭാഷയുടെ പ്രാഥമിക പാഠങ്ങള്‍ അവന്‍ പഠിപ്പിക്കാം എന്നൊരു തീരുമാനത്തില്‍ എത്തുകയും ചെയ്തത്.

സ്‌കൂളുകള്‍ അടയ്ക്കുന്നതിന് രണ്ടോ മൂന്നോ ദിവസം മുന്‍പ് താത്വിക് സ്‌കൂളില്‍ നിന്നും വന്നയുടനെ ആവേശത്തോടെ പറഞ്ഞ വിശേഷം അന്ന് അവനൊരു സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് വര്‍ക്ക് ഷോപ് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നും ‘ ഹായ്, ഹലോ, പേര്, എബിസിഡി’ ഒക്കെ ആംഗ്യഭാഷയില്‍ പറയാന്‍ പഠിച്ചു എന്നുമായിരുന്നു.

എല്ലാം വളരെയധികം ഉത്സാഹത്തോടെ ഞങ്ങളെ കാണിച്ചു തരുന്ന കൂട്ടത്തില്‍ ആശാന്‍ അടുത്ത വര്‍ഷം നാലാം ക്ളാസില്‍ ആകുമ്പോള്‍ ഓപ്ഷണല്‍ ആയി സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് എടുക്കാന്‍ പോകുകയാണ് എന്നൊരു തീരുമാനവും പറഞ്ഞിരുന്നു. ഒന്‍പതുവയസുകാരന്‍ സ്വയം അറിയാതെ ‘Inclusiveness’ പഠിക്കുന്നു എന്നാണ് ഞങ്ങള്‍ക്ക് രണ്ടുപേര്‍ക്കും തോന്നിയത്. കുട്ടികള്‍ക്ക് അങ്ങനെയൊരു ചിന്ത ഉണ്ടാകാന്‍ സഹായിക്കുന്ന സ്‌കൂള്‍സിസ്റ്റത്തിനോട് ഉള്ള ബഹുമാനവും സ്‌നേഹവും ഒക്കെ സംസാരിച്ചാണ് അന്നത്തെ ഞങ്ങളുടെ ദിവസം അവസാനിച്ചതും. അത് ഇങ്ങനെ ലോക്ഡൗണ്‍ കാലത്തില്‍ അവനിലേക്ക് തിരികെ എത്തും എന്ന് തീരെ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല.

ആദ്യ ദിവസത്തെ ലൈവില്‍ ‘ഹായ് , ഹലോ, ഗുഡ് മോര്‍ണിംഗ്, പേരെന്താ’ എന്നൊക്കെയുള്ള അടിസ്ഥാന ചിഹ്നങ്ങള്‍ കാണിക്കുകയും ഇതൊക്കെ വീട്ടിലെ കുഞ്ഞുങ്ങളെ കാണിച്ചു അവരെക്കൊണ്ട് ചെയ്യിച്ചുള്ള വീഡിയോകള്‍ അയച്ചു തരണം എന്ന് പറയുകയും ചെയ്ത ഞങ്ങളെത്തന്നെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഏകദേശം പത്തോളം കുഞ്ഞുകൂട്ടുകാരുടെ വിഡിയോകള്‍ ആണ് എന്റെ ഇന്‍ബോക്‌സില്‍ എത്തിയത്. മുതിര്‍ന്നവരും നാളത്തെ ക്ളാസിനു കാത്തിരിക്കുന്നു എന്ന് സന്ദേശങ്ങള്‍ വന്നതോടെ ഇവിടുത്തെ ‘കുട്ടി സാറി’ന് ആവേശമായി. എന്നാല്‍ പിന്നെ ആ ആഴ്ച സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് തന്നെ ലൈവ് പോകാം എന്ന് തീരുമാനിക്കുകയും പിറ്റേന്ന് വീണ്ടും ചില അടിസ്ഥാന ഭാഷ പ്രയോഗങ്ങള്‍ കാണിക്കുകയും ചെയ്തു. ഓരോ ദിവസവും ലൈവ് കാണുന്നവരുടെ എണ്ണവും കിട്ടുന്ന വീഡിയോ റെസ്‌പോണ്‍സിന്റെ എണ്ണവും കൂടിവന്നതോടെ ഞങ്ങള്‍ക്കും ആവേശമായി.

രണ്ടുമൂന്നു ദിവസത്തെ ക്ളാസിനു വേണ്ട ‘പഠിത്തം’ മാത്രമേ ആശാന്റെ കയ്യിലുണ്ടായിരുന്നുളളൂ എന്നതുകൊണ്ട് അതിനെക്കുറിച്ചു കൂടുതല്‍ പഠിക്കാന്‍ മകന്‍ തീരുമാനിച്ചു. ജീവിതത്തില്‍ ഒരിക്കല്‍ പോലും സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വന്നിട്ടില്ലാതിരുന്നിട്ടും മകന്‍ അത് പഠിക്കാന്‍ കാണിക്കുന്ന ഉത്സാഹം കണ്ടപ്പോള്‍ ഈ ലോക്ക്ഡൗണ്‍ കാലം എങ്ങനെ ഉപയോഗപ്രദം ആക്കണമെന്നു എനിക്കും ഒരു ഐഡിയ തെളിഞ്ഞു വരികയായിരുന്നു.

പിന്നീടുള്ള 50 പ്രവൃത്തി ദിവസങ്ങള്‍ ഞങ്ങള്‍ മുടങ്ങാതെ സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് ക്ളാസുകള്‍ എടുത്തു എഫ്ബി ലൈവിലൂടെ. #കൊറോണസൈന്‍സ് #coronasigns എന്ന ടാഗ് കൊടുത്ത വീഡിയോകള്‍ അഞ്ഞൂറ് പേരോളം സ്ഥിരമായി കാണാന്‍ തുടങ്ങിയത് ഒരു ഒന്‍പത് വയസുകാരനെ സംബന്ധിച്ച് വളരെ വലിയ കാര്യമായിരുന്നു. അനിയന്‍ നാലുവയസുകാരനെ സന്തോഷിപ്പിക്കാന്‍ അതില്‍ത്തന്നെ കുട്ടിപ്പാട്ടുകളും ഉള്‍പ്പെടുത്തി.

അങ്ങനെയങ്ങനെ ഇവിടെ വേനലവധിക്ക് സ്‌കൂള്‍ അടയ്ക്കുന്നത് വരെയുള്ള 50 സ്‌കൂള്‍ ദിനങ്ങള്‍ ഞങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച് സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് ദിനങ്ങളായി മാറി. ഓരോ ദിവസവും അന്നത്തേക്ക് വേണ്ട ടോപ്പിക്കുകള്‍ – കളറുകള്‍, ആഴ്ചകള്‍, വീട്ടുപകരണങ്ങള്‍, പഴങ്ങള്‍ -അങ്ങനെ ഒരോന്നു തിരഞ്ഞെടുക്കാനും യൂട്യൂബില്‍ നിന്നും, ASL (അമേരിക്കന്‍ സൈന്‍ ലാംഗ്വേജ് ) വെബ്‌സൈറ്റില്‍ നിന്നും ക്ളാസുകള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കാനും ഞങ്ങള്‍ അവനെ സഹായിച്ചു.

ആദ്യത്തെ സ്റ്റുഡന്റ് ആയി അമ്മയെ കിട്ടുന്നതില്‍ അവനും സന്തോഷമായി- അങ്ങനെ തിരികെ പഠിപ്പിക്കാന്‍ ഒരവസരം ആണല്ലോ അത്. എന്നും ഉച്ചക്ക് ഇവിടെ 12.00 മണിയാകുമ്പോള്‍, നാട്ടിലെ രാത്രി 10.30 ആകുമ്പോള്‍ ഞങ്ങള്‍ എല്ലാവരും ലൈവ് ക്ളാസിനു റെഡി ആകും. സ്ഥിരമായി വരുന്ന ആന്റിമാരും മാമന്മാരും അപ്പൂപ്പന്മാരും അമ്മൂമ്മമാരും അവന്റെ പ്രായക്കാര്‍ കൂട്ടുകാരും ഒക്കെയായി സന്തോഷം നിറയ്ക്കുന്ന 15 -20 മിനിറ്റുകള്‍!

50 ദിവസങ്ങള്‍ കൊണ്ട് ആംഗ്യഭാഷയുടെ അടിസ്ഥാന കാര്യങ്ങള്‍ ഒക്കെ ഒന്ന് പറഞ്ഞുപോകാന്‍ കഴിഞ്ഞു എങ്കിലും കൂടുതല്‍ ആഴത്തില്‍ പഠിക്കണം എന്ന് തീരുമാനിച്ചാണ് – മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് ഉറപ്പ് കൊടുത്താണ് – താത്വിക് ലൈവുകള്‍ നിര്‍ത്തിയത്. ഇപ്പോള്‍ ASL ന്റെ ബേസിക് സെര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍ കോഴ്‌സ് ഓണ്‍ലൈന്‍ ആയി ചെയ്യുകയാണ് അവന്‍. ഒരു ASL സെര്‍ട്ടിഫൈഡ് ട്രെയിനര്‍ കൂടി ആകണം എന്നാണ് ഈ ഒമ്പതുവയസുകാരന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ ആഗ്രഹം.

ഞങ്ങള്‍ 2020നെ സ്‌നേഹത്തിന്റെ ആംഗ്യഭാഷയില്‍ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു-50 Days Of Sign Language അഥവാ 50 ഡേയ്‌സ് ഓഫ് ലവ്!

പ്രവചനങ്ങളുടെ ചില കുത്തൊഴുക്കുകള്‍ നമ്മെ ചിന്താക്കുഴപ്പത്തില്‍ അകപ്പെടുത്തുകയാണ്. ചില ബിസിനസുകള്‍ പൂര്‍ണ്ണമായും ഓണ്‍ലൈന്‍ ആയിമാറുകയും ചിലവ ഇല്ലതെയാകുകയും ചരിത്രം രേഖപ്പെടുത്തും വിധം വലിയൊരു ബിസിനസ് പരിവര്‍ത്തന വിപ്ലവം സംഭവിക്കുമെന്നൊക്കെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ വരുന്നു. ഇതൊക്കെ കേട്ട് സാധാരണ കച്ചവടക്കാരും വ്യവസായികളുമൊക്കെ പേടിച്ചിരിക്കുകയാണ്. ഒട്ടുംതന്നെ പരിചിതമല്ലാത്ത, ഇന്നുവരെ ഈ തലമുറ അനുഭവിക്കാത്ത ദുരിതത്തിലൂടെയാണ് നാമെല്ലാവരും കടന്നു പോകുന്നത്. നിഷേധാത്മകമായ പ്രവചനങ്ങളുടെ ചെറിയൊരു അനക്കം പോലും ഭയാനതകളുടേയും ദുസ്വപ്നങ്ങളുടെയും കൊടുംകാട്ടില്‍ ഭീകരമായ ഇടിമുഴക്കമായി അനുഭവപ്പെടുന്നു.

ഒന്ന് തിരിഞ്ഞു നോക്കുക

ലോകത്തെ അഞ്ച് കോടി ജനങ്ങളുടെ ജീവനെടുത്ത രോഗമായിരുന്നു സ്പാനിഷ് ഫ്‌ളൂ. ഇത് ഔദ്യോഗിക കണക്കാണ്. അനൗദ്യോഗികമായി ഇത് പത്ത് കോടി കവിയും എന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. ഏകദേശം അഞ്ച് മില്യണ്‍ ജനങ്ങളെ ബാധിച്ച മഹാമാരി. 1918 ലാണ് സ്പാനിഷ് ഫ്‌ളൂ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നത്. 1918-19 കാലഘട്ടത്തില്‍ ലോകം മുഴുവന്‍ പടര്‍ന്നു. ഒന്നാലോചിച്ചു നോക്കുക അഞ്ചു കോടി ജനങ്ങളുടെ മരണം. ലോകമൊരു ശവപ്പറമ്പായി മാറി.

ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തില്‍ സംഭവിച്ച ഈ ദുരന്തം മനുഷ്യകുലത്തിനെ ഇല്ലാതെയാക്കിയോ? ലോകരാജ്യങ്ങള്‍ സാമ്പത്തികമായി തകര്‍ന്നുപോയോ? സമൂഹത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളും സംസ്‌കാരങ്ങളും നശിച്ചു പോയോ? വ്യവസായങ്ങള്‍ അപ്രത്യക്ഷമായോ? ഒന്നും ചെയ്യുവാനില്ലാത്തവണ്ണം രാജ്യങ്ങള്‍ മുരടിക്കപ്പെട്ടുവോ? സാമ്പത്തികവും മാനസികവുമായി തകര്‍ന്ന ജനത ഇനിയൊരിക്കലും തിരിച്ചു വരാത്തവിധം കുഴിച്ചുമൂടപ്പെട്ടോ?

ഒന്നും സംഭവിച്ചില്ല

ഇതൊന്നും സംഭവിച്ചില്ല. നമ്മള്‍ ലോകജനത പൂര്‍വാധികം ശക്തിയോടെ തിരിച്ചു വന്നു. ഇത്തരം വെല്ലുവിളികള്‍ക്കൊന്നും മനുഷ്യകുലത്തിനെ വേരോടെ പിഴുതെറിയാന്‍ സാധിക്കയില്ല എന്നത് ചരിത്രം നമ്മെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഓരോ ദുരന്തങ്ങളും നമ്മെ കരുത്തരാക്കുന്നു. മനുഷ്യന്‍ കീഴടക്കുകയും വരുതിയിലാക്കുകയും ചെയ്ത വെല്ലുവിളികളെ മനുഷ്യന്റെ പരിണാമ വഴികള്‍ നമുക്ക് മുന്നില്‍ വരച്ചിടുന്നുണ്ട്. ഓരോന്നും അതാത് സമയത്ത് നമ്മെ പരിഭ്രമിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഭയപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. പക്ഷെ നാം നേരിടാതിരുന്നിട്ടില്ല, അതിനോടൊന്നും തോറ്റുപോയിട്ടില്ല.

തിരിച്ചടിക്ക് ശേഷമുള്ള കാലം

ഭൂതകാലത്തിന്റെ കണക്കെടുപ്പ് നടത്തിയാല്‍ നാം ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ ആധുനിക (നവീന) പരിവര്‍ത്തനത്തിന് വിധേയമായ കാലം സ്പാനിഷ് ഫ്‌ലൂവിന് ശേഷമുള്ള ഘട്ടമായിരുന്നു. രണ്ടു ലോക മഹായുദ്ധങ്ങളെ അതിജീവിച്ചതിന് ശേഷവും നാം തളര്‍ന്നിരുന്നില്ല. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ലോകം മുഴുവന്‍ പുതുജീവന്‍ കൈക്കൊണ്ടു. സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ വളര്‍ച്ച കൂടുതല്‍ ഉയരങ്ങളിലേക്ക് നമ്മെ നയിച്ചു. പുതിയ കണ്ടുപിടിത്തങ്ങള്‍ മനുഷ്യ ജീവിതത്തെ കൂടുതല്‍ സുഖകരവും ലളിതവും എളുപ്പമുള്ളതുമാക്കി. രാജ്യങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള ദൂരം ഇല്ലാതെയായി. ലോകം ഒരൊറ്റ വിപണിയായി മാറി. വ്യവസായങ്ങള്‍ തഴച്ചുവളര്‍ന്നു.

സാഹചര്യങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ച് മാറ്റം

ഒന്നും ഇല്ലാതെയായില്ല. ബിസിനസുകള് കൂടുതല് നവീകരിക്കപ്പെട്ടു. പുതിയ ആശയങ്ങളും നവീനതയും ആധുനിക മാനേജ്‌മെന്റും പുതുതലമുറയും ബിസിനസുകളുടെ അലകും പിടിയും മാറ്റിമറിച്ചു. സാങ്കേതികത നമ്മുടെ കളിത്തോഴനായി. അത് ആരും കരുതുകപോലും ചെയ്യാത്ത വഴികളിലേക്കും ഉയരങ്ങളിലേക്കും നമ്മെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി. ഒരു രൂപത്തില് നിന്നും ബിസിനസ് മറ്റൊരു രൂപത്തിലേക്ക് പരിണമിച്ചിട്ടുണ്ടാകാം. പുതിയ ഉത്പന്നങ്ങളും സേവനങ്ങളും കടന്നു വന്നിട്ടുണ്ടാകാം. ഒരിക്കലും ഒരു പ്രത്വേക വ്യവസായ സമൂഹം ഇല്ലാതെയാവുകയില്ല. താത്കാലിക തിരിച്ചടികള് വേഗത കുറയ്ക്കാം. എന്നാല് വ്യവസ്ഥിതി വീണ്ടും പൂര്വ്വാവസ്ഥയിലേക്ക് എത്തുകയും വേഗം കൂടുകയും ചെയ്യും.

എല്ലാം തിരിച്ചു വരും

ഒന്നും ഇല്ലാതെയായി പോകുന്നില്ല. നാം കൂടുതല് ശക്തിയാര്ജ്ജിച്ച് തിരിച്ചെത്തും. എല്ലാം പഴയപോലെ പുനസ്ഥാപിക്കപ്പെടും. പുതിയ അവസരങ്ങള് തുറക്കപ്പെടും. അഞ്ചു കോടി ജനങ്ങളുടെ ജീവനെടുത്ത സ്പാനിഷ് ഫ്‌ലൂവിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചരിത്രം നാം വായിക്കുന്നതു പോലെ ഒരിക്കല് നാം കോവിഡിനെക്കുറിച്ച് വായിക്കും. അന്ന് ഈ ഭീതി നമുക്കുണ്ടാകില്ല. രോഗ സമയത്ത് നിഷേധാത്മക ചിന്തകള് ഉടലെടുക്കുന്നത് സ്വാഭാവികം. അതൊരു മാനസിക വിക്ഷോഭമായി മാറുകയോ നമ്മെ ഭ്രാന്തു പിടിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുവാന് പാടുള്ളതല്ല. ഇത് താത്കാലിക പ്രതിസന്ധിയാണ് അതിനെ മറികടന്നേ തീരൂ.

ഒരുദാഹരണം നോക്കാം

നമ്മുടെ കുട്ടികളുടെ പഠനം ഇപ്പോള്‍ ഓണ്‌ലൈനിലാണ്. സാഹചര്യം അതിന് മാത്രമേ നമ്മെ അനുവദിക്കുന്നുള്ളൂ. കുട്ടികള്‍ക്കും സൗകര്യപ്രദമാണ്. ഓണ്‍ലൈന്‍ വിദ്യാഭ്യാസം ഇനി കൂടുതല്‍ ശക്തമാകുമെന്നും ഭാവി അതിനാണ് എന്നുമൊക്കെ പ്രവചനങ്ങള്‍് നാം കേള്‍ക്കുന്നു.

കുട്ടികള്‍ വീട്ടിലിരുന്ന് പഠിക്കുന്നുണ്ട്. നല്ലത് തന്നെ, എന്നാല്‍ അവര്‍ അസ്വസ്ഥരാണ്. സമൂഹത്തില്‍ അവര്‍ക്ക് കിട്ടേണ്ട അനുഭവങ്ങള്‍ നഷ്ടമാകുന്നു. അവരുടെ സ്വഭാവം തേച്ചുമിനുക്കിയെടുക്കേണ്ടത് സമൂഹത്തിലെ വ്യവഹാരങ്ങളിലൂടെയാണ്. അദ്ധ്യാപകരും കുട്ടിയുമായുള്ള ബന്ധം, കുട്ടികള്‍ തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും ഇടപെടലുകളും, വിവിധ പ്രവര്‍്ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെടുമ്പോള്‍, പ്രശ്‌നങ്ങളെ നേരിടുമ്പോള്‍ അവര്‍ക്ക് ലഭ്യമാകുന്ന അറിവും നിപുണതകളും, സാമൂഹിക ഇടപാടുകളിലൂടെ കൈക്കൊള്ളേണ്ട മാനസിക വളര്‍ച്ച, സ്വഭാവ രൂപീകരണം ഇതൊക്കെ ഒരു ഓണ്‌ലൈന് വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും നല്കുവാന് സാധിക്കുകയില്ല. മനുഷ്യബന്ധങ്ങള്‍ക്ക് സൃഷ്ട്ടിക്കുവാന്‍ മാത്രം കഴിയുന്ന ചില നൈസര്ഗ്ഗിക സ്വഭാവ പരിണാമങ്ങളുണ്ട്. അതൊഴിവാക്കിക്കൊണ്ട് ഇനി സ്‌കൂളുകള്‍് വേണ്ട കുട്ടികള്‍ ഓണ്‌ലൈന്‍ വഴി മാത്രം പഠിക്കട്ടേ എന്ന് നമുക്ക് ചിന്തിക്കുവാന്‍ സാധിക്കുമോ?

സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ വളര്‍ച്ച ഈ രംഗത്ത് രണ്ട് രൂപങ്ങള് സൃഷ്ട്ടിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് നമുക്ക് കാണാം. മൂര്ത്തവും അമൂര്ത്തവുമായ രൂപങ്ങള്. ഇവ രണ്ടും ഇനിയുള്ള കാലത്ത് ഒഴിവാക്കുവാനാകില്ല. രണ്ടിന്റെയും ഏറ്റവും അനുരൂപമായ ഒരു മിശ്രിത രൂപം നാം സ്വീകരിക്കേണ്ടി വരും. അതൊരു നവീനമായ മാറ്റമാണ്. അതിനു പകരം ഇപ്പോഴത്തെ വിദ്യാഭ്യാസരീതി പൂര്ണ്ണമായി ഓണ്‌ലൈന് ആവുകയാണെങ്കിലോ? അത് സമൂഹത്തില് വരുത്തുന്ന വിനാശം എന്തുമാത്രമായിരിക്കും എന്ന് നാം മനസിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരു റോബോട്ടിക് ടീച്ചര് മനുഷ്യ അദ്ധ്യാപകന് പകരമാകുന്നില്ല എന്നാല് അദ്ധ്യാപകന്റെ പ്രവൃത്തിയില് സഹായിക്കുവാന് അതിനാവും.

ഓരോന്നിനും രണ്ട് വശങ്ങളുണ്ട്

ഓരോ പ്രവൃത്തിക്കും രണ്ട് വശങ്ങളുണ്ട്. അത് രണ്ടും തൂക്കി നോക്കി വിലയിരുത്തി ഏറ്റവും ഗുണകരമായ, അനുയോജ്യമായ ഒരു തീരുമാനത്തിലേക്ക് നമുക്ക് എത്തേണ്ടി വരും. അത് ഒന്നിനെ ഇല്ലാതെയാക്കി മറ്റൊന്നിനെ സ്വീകരിക്കുകയല്ല മറിച്ച് രണ്ടിന്റെയും നല്ല വശങ്ങള് നോക്കി മികച്ച ഒരു മിശ്രിത രൂപം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കണം. ഇവിടെ ചില മാറ്റങ്ങള് നിലവിലുള്ള രീതികള്ക്ക് സംഭവിക്കാം. ഈ മാറുന്ന രീതികളെ യഥാസമയം അവലംബിക്കാന് നമുക്ക് സാധിച്ചാല് തീര്ച്ചയായും ഭയപ്പെടാന് ഒന്നുമില്ല.

വ്യവസായങ്ങളും സമൂഹവും പഴയനിലയിലേക്ക് തിരികെയെത്തും

ഒരു കേടുപാടും കൂടാതെ വ്യവസായങ്ങളും സമൂഹവും തിരിച്ചു വരും. ആര്ക്കും അവസരങ്ങള് നഷ്ട്ടപ്പെടുന്നില്ല. ഇത് പ്രത്യാശാനിര്ഭരമായ ഒരു തോന്നല് മാത്രമല്ല. ചരിത്രം തെളിയിക്കുന്നത് അതാണ്. കൊടിയ യുദ്ധങ്ങള്ക്കും, പ്രകൃതിക്ഷോഭങ്ങള്ക്കും മഹാരോഗങ്ങള്ക്കും മുന്നില് നാം നെഞ്ചും വിരിച്ചു നിന്ന് പോരാടിയിട്ടുണ്ട്. താത്കാലിക നഷ്ട്ടങ്ങള് സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടാകാമെങ്കിലും ഈ ലോകവും ജനതയും മുന്നോട്ടു തന്നെയാണ് പോകുന്നത്.

ക്ഷമയോടെ കാത്തിരിക്കുക. എടുത്തുചാടാതെയിരിക്കുക. കൂടുതല് ടെന്‍ഷന്‍ അടിക്കാതിരിക്കുക. പ്രതീക്ഷകള്‍ അണയാതെ സൂക്ഷിക്കുക. കണ്ണുകള്‍ തുറന്നിരിക്കട്ടെ. മാറ്റങ്ങളെ സ്വീകരിക്കുക. പരിണാമം ഒരു സ്വാഭാവിക പ്രക്രിയയാണ്. അതിന് വിധേയമാകേണ്ടത് നമ്മുടെ കര്ത്തവ്യമാണ്. ഇതും ഒരു പരിണാമ ദശയാണ്. അതിനെ പുണരുക. വ്യവസായങ്ങളും ഈ നമ്മളടങ്ങുന്ന സമൂഹവും അതിശക്തമായി തിരിച്ചുവരും. നാമെല്ലാവരും ജീവിതം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോവുകയും ചെയ്യും.

വ്യാപാര സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വലിയ വെല്ലുവിളി നേരിടുന്ന ഒരു കാലഘട്ടമാണിത്. കോവിഡ് അതിശക്തമായി സമൂഹത്തില്‍ പിടിമുറുക്കിക്കഴിഞ്ഞു. ഇത് കുറച്ചു നാള്‍ കൂടി നീണ്ടുപോകും എന്നാണ് വിദഗ്ധര്‍ പ്രവചിക്കുന്നത്. സാധാരണ ജീവിതത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുവരാന്‍ നമ്മള്‍ ഇനിയും കാത്തിരിക്കണം.

കോവിഡിനൊപ്പം ജീവിക്കുക എന്നത് നമുക്ക് പരിചിതമായിത്തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അല്ലെങ്കില്‍ നാം അതിന് നിര്‍ബന്ധിതരായിരിക്കുന്നു. ഇനിയൊരു ഘട്ടം വരെ ഇങ്ങനെയൊക്കെ തന്നെയേ പോകുവാനൊക്കൂ എന്നുകൂടി തിരിച്ചറിയേണ്ട സമയമാണിത്. കോവിഡിനെതിരെ സ്വീകരിക്കേണ്ട പ്രതിരോധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ തള്ളിക്കൊണ്ട് സമൂഹത്തിന് നിലനില്‍ക്കുവാനാകില്ല എന്ന തിരിച്ചറിവ് ഈ സന്ദര്‍ഭത്തെ എങ്ങിനെ കൈകാര്യം ചെയ്യണമെന്ന ചര്‍ച്ചകളിലേക്ക് നമ്മെ നയിക്കുന്നു. ഒഴിവാക്കുവാനാകാത്ത പ്രശ്‌നങ്ങളെക്കുറിച്ചോര്‍ത്ത് നിരന്തരം പരിതപിക്കുന്നതിനു പകരം എങ്ങനെ അവയെ ബുദ്ധിപരമായി നേരിടാം എന്ന് ചിന്തിക്കുകയല്ലേ നല്ലത്.

ഇതിവിടം കൊണ്ടവസാനിക്കുന്നില്ല

ഈ സന്നിഗ്ദ്ധാവസ്ഥ കടന്നു പോകുവാന്‍ സമയമെടുക്കും. ഈ യാഥാര്‍ത്ഥ്യം ഉള്‍ക്കൊണ്ടേ തീരൂ. എനിക്ക് ബിസിനസ് നടത്തണം. അതെങ്ങനെയെങ്കിലും നടത്തിയേ തീരൂ. എനിക്ക് കോവിഡ് മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ ഒന്നും പാലിച്ച് ബിസിനസ് നടത്തുവാന്‍ സാധിക്കില്ല. അങ്ങനെ ബിസിനസ് നടത്തിയാല്‍ അത് ബിസിനസിനെ വല്ലാതെ ബാധിക്കും. ശരിയാണ്. ഇത്തരം ചങ്ങലക്കെട്ടുകളില്‍ പൂട്ടിക്കെട്ടി ബിസിനസ് നടത്തിയാല്‍ അത് ബുദ്ധിമുട്ട് തന്നെയാണ്.

പക്ഷേ നമുക്ക് മുന്നില്‍ മറ്റു മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്ല. സമൂഹം മൊത്തം ഈ ചങ്ങലക്കെട്ടിലാണ്. നാം സ്വയം തീര്‍ക്കേണ്ട ഒരു പ്രതിരോധമായി അതിന് രൂപപരിണാമം സംഭവിച്ചു കഴിഞ്ഞു. സ്വയം രക്ഷിക്കുകയും സമൂഹത്തെ രക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്ന വലിയൊരു കടമ നമ്മുടെ തോളുകളില്‍ വീണു കഴിഞ്ഞു. ആരേയും കുറ്റപ്പെടുത്താനാവില്ല. ഈ ഘട്ടത്തിന്റെ അനിവാര്യതയായി അത് മാറിക്കഴിഞ്ഞു. യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തെ പൂര്‍ണ്ണ മനസോടെ അംഗീകരിക്കേണ്ടി വരുന്നു.

കോവിഡും ബിസിനസ് അവസരമായി ഉപയോഗിക്കുക

നമുക്ക് ബുദ്ധിപരമായി ഇപ്പോള്‍ ചെയ്യാവുന്നത്ര ഈ കോവിഡ് നിയന്ത്രണങ്ങളെ ബിസിനസിനായി പരമാവധി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ്. നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ ബിസിനസിനെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും എന്ന ചിന്ത ഉപേക്ഷിച്ച് അതിനെ ബിസിനസിന് ഗുണപ്രദമായ രീതിയില്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതിനെക്കുറിച്ച് നമുക്കൊന്ന് ആലോചിച്ചാലോ? ചിന്തയില്‍ മാറ്റം വരുമ്പോള്‍ അത് പുതിയ അവസരങ്ങളിലേക്ക് വാതിലുകള്‍ തുറക്കുന്നു.

ജനങ്ങള്‍ ഭയത്തിലാണ്

സമൂഹം വലിയൊരു ആശങ്കയിലൂടെയാണ് കടന്നു പോയിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. ഈ ആശങ്കയെ കണ്ടില്ല എന്നു നടിക്കാന്‍ ബിസിനസ് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്കാവില്ല. ജനങ്ങളുടെ ഭയത്തെ ദുരീകരിക്കുകയെന്നത് തികച്ചും ലളിതമായ ഒരു പ്രവൃത്തിയല്ല. സമൂഹത്തിന്റെ നിലവിലുള്ള മാനസികാവസ്ഥയെ തങ്ങള്‍ക്ക് ഗുണകരമായ രീതിയില്‍ ഫലപ്രദമായി ഉപയോഗിക്കുകയാണ് ഇപ്പോള്‍ ബിസിനസുകള്‍ക്ക് മുന്നിലുള്ള ഏക വഴി.

ബിസിനസുകാരന് മാറ്റം അത്യാവശ്യം

നമ്മുടെ ബിസിനസ് ഉപഭോക്താക്കളെ കോവിഡില്‍ നിന്നും സംരക്ഷിക്കുവാനുള്ള എല്ലാ പ്രതിരോധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളേയും വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാതെ നടപ്പിലാക്കുക. ഇതിനായി ഒരു സംസ്‌കാരം സ്ഥാപനത്തില്‍ സൃഷ്ട്ടിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മറ്റുള്ളവരെ കാണിക്കുവാനോ അധികൃതരെ തൃപ്തിപ്പെടുത്താനോ അല്ല ഈ പ്രതിരോധ നടപടികള്‍ കൈക്കൊള്ളേണ്ടത്. തങ്ങളുടെ ജീവന് വിലകല്‍പ്പിക്കുന്ന ഒരു പ്രസ്ഥാനമാണ് എന്ന ശക്തമായ തോന്നല്‍ ഉപഭോക്താക്കളില്‍ ഉടലെടുപ്പിക്കുവാന്‍ ഈ പുതിയ സംസ്‌കാരത്തിന് സാധിക്കണം. ഈ മാറ്റം പ്രതിഫലിക്കുന്ന രീതിയില്‍ വലിയൊരു മാറ്റം സ്ഥാപനത്തില്‍ കൊണ്ടുവേരേണ്ടത് സംരംഭകന്റെ ഉത്തരവാദിത്വമാണ്.

ജീവനക്കാരെ പരിശീലിപ്പിക്കുക

കോവിഡ് മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ പാലിക്കെണ്ടതെങ്ങിനെയെന്നും ഉപഭോക്താക്കളോട് ഇടപെടെണ്ടതെങ്ങിനെയെന്നും ജീവനക്കാരെ പരിശീലിപ്പിക്കണം. ഇത് നേരത്തെ അവര്‍ ശീലിച്ചതില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് ജീവനക്കാരുടെ പെരുമാറ്റ രീതിയില്‍ വിശ്വാസം കൊണ്ടുവരേണ്ടതുണ്ട്. മാറിയ സാഹചര്യത്തില്‍ ഉപഭോക്താക്കളോട് തന്മയത്വത്തോടെ ഇടപെടുന്നതെങ്ങിനെ എന്നവര്‍ക്ക് മനസിലാവേണ്ടതുണ്ട്.

എത്രമാത്രം കരുതലോടെയാണ് ജീവനക്കാര്‍ തങ്ങളോട് പെരുമാറുന്നത് എന്നത് ഉപഭോക്താക്കള്‍ തിരിച്ചറിയണം. മാസ്‌കും ഗ്ലൗസും ധരിച്ചത് കൊണ്ടു മാത്രം ഇത് സംവേദിക്കുവാന്‍ കഴിയണം എന്നില്ല. ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് ജീവനക്കാരുടെ കരുതല്‍ അനുഭവിച്ചറിയുവാന്‍ കഴിയണം. ജീവനക്കാരുടേയും ഉപഭോക്താക്കളുടെയും സുരക്ഷയാണ് തങ്ങള്‍ക്ക് പ്രാധാന്യം എന്ന സന്ദേശം നല്‍കുവാന്‍ സംരംഭകര്‍ക്ക് സാധിക്കണം.

അകത്തളങ്ങളില്‍ മാറ്റങ്ങള്‍ വരട്ടെ

മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ ഉറപ്പുവരുത്തുവാനുള്ള മാറ്റങ്ങള്‍ സ്ഥാപനത്തിന്റെ ഉള്ളില്‍ നടപ്പിലാക്കണം. സാമൂഹിക അകലം പാലിച്ചുകൊണ്ട് ഷോപ്പിംഗ് നടത്തുവാന്‍ ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് സാധിക്കണം. ഇത് കൃത്യമായി നടപ്പിലാകുന്നുണ്ടോ എന്ന് നിരീക്ഷിക്കുവാനുള്ള സംവിധാനങ്ങള്‍ കൂടി ഏര്‍പ്പെടുത്തണം. പഴയപോലെ തന്നെയേ ഞങ്ങള്‍ക്ക് വില്‍ക്കുവാന്‍ കഴിയൂ എന്ന മനോഭാവത്തിനിവിടെ പ്രസക്തിയില്ല. സുരക്ഷിതമായ സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ കൂടുതല്‍ ഉപഭോക്താക്കള്‍ എത്തും. അത്തരമൊരു വിശ്വാസ്യതയാണ് ഇത്തരമൊരു സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ കെട്ടിപ്പടുക്കേണ്ടത്. നിര്‍ഭയമായി ഷോപ്പിംഗ് നടത്തുവാന്‍ ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് സാധിക്കണം. പണ്ട് തിക്കും തിരക്കും കൂട്ടി ഷോപ്പിംഗ് ചെയ്യാന്‍ ഇപ്പോള്‍ സാധിക്കില്ല എന്ന് ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കറിയാം. അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവരും മാനസികമായി അത് അംഗീകരിച്ചു കഴിഞ്ഞു.

കച്ചവടം കൂട്ടാന്‍ യാതൊരു വിധ നിയന്ത്രണങ്ങളും പാലിക്കേണ്ട എന്ന ചിന്താഗതി ഗുണത്തെക്കാളേറെ ദോഷം ചെയ്യും. തിക്കും തിരക്കും ഒന്നോ രണ്ടോ ദിവസം കണ്ടേക്കാം. പിന്നീട് ഈ ചിന്താഗതി തിരിച്ചടിക്കുന്നതിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കേണ്ടി വരും. സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ഇടങ്ങള്‍ ജനങ്ങള്‍ തന്നെ സ്വയം ബഹിഷ്‌ക്കരിച്ചു തുടങ്ങും. വായ്‌മൊഴിയായി ഇത് സമൂഹത്തില്‍ പടരും. അതൊരു വികലതന്ത്രമായി മാറുകയും ചെയ്യും.

അതേസമയം സുരക്ഷിതമായ, ധൈര്യപൂര്‍വ്വം ഷോപ്പിംഗ് നടത്തുവാന്‍ കഴിയുന്ന ഒരിടം നമുക്ക് നല്‍കാന്‍ കഴിഞ്ഞാലോ. എല്ലാ മാനദണ്ഡങ്ങളും പാലിക്കുന്ന ഉപഭോക്താക്കളുടെ ജീവന് തങ്ങളുടെ ജീവന്‍ പോലെതന്നെ വില നല്‍കുന്ന ഒരു പ്രസ്ഥാനം എന്ന ഖ്യാതി സമൂഹത്തില്‍ പടര്‍ന്നാലോ. അത് വലിയൊരു അംഗീകാരമാകും. വായ്‌മൊഴിയായി അത് പടരുകയും ചെയ്യും.

ഉപഭോക്താക്കള്‍ കാത്തിരിക്കും

ഷോപ്പിംഗിനായി കൂടുതല്‍ ആളുകള്‍ എത്തിയാല്‍ അവര്‍ക്ക് കാത്തിരിക്കുവാനും വിശ്രമിക്കുവാനും സൗകര്യങ്ങള്‍ നല്കാം. അവിടെ അവര്‍ക്കായി ഒരു ലൈബ്രറി ഒരുക്കുക. അവര്‍ക്കായി ദാഹജലം കരുതി വെക്കാം. സാമൂഹിക അകലം പാലിച്ച് കാത്തിരിക്കുവാന്‍ അവര്‍ തയ്യാറാകും. അവരെ നാം ശ്രദ്ധിക്കണം. അവരോട് കരുതലോടെയും സ്‌നേഹത്തോടെയും പെരുമാറാന്‍ ജീവനക്കാര്‍ക്ക് സാധിക്കണം. താങ്കള്‍ സ്ഥാപനത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥനാണോ എങ്കില്‍ ഇടയ്ക്ക് കാത്തിരിക്കുന്ന ഉപഭോക്താക്കളെ സന്ദര്‍ശിക്കണം അവരോട് കുശലങ്ങള്‍ പറയണം.

മാസ്‌ക് ധരിക്കാത്തവര്‍ക്ക് മാസ്‌ക് നല്‍കുവാന്‍ നാം തയ്യാറാവണം. സാനിറ്റൈസര്‍ ഉപയോഗിക്കുവാന്‍ അവരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. കോവിഡിനെതിരായി സ്ഥാപനം സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രതിരോധങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് മനസിലാകുന്ന രീതിയില്‍ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കണം. തങ്ങള്‍ ഉപഭോക്താക്കളുടെ കാര്യത്തില്‍ എത്രമാത്രം കരുതല്‍ കാണിക്കുന്നു എന്നവര്‍ക്ക് മനസിലാവണം. ഇവിടം സുരക്ഷിതമാണ് എന്ന തോന്നല്‍ ഉപഭോക്താക്കളില്‍ ജനിപ്പിക്കുവാന്‍ ഇത് സഹായകരമാകും.

വേഗതയില്‍ ഷോപ്പിംഗ്

ഷോപ്പിങ്ങിനായി എത്തുന്ന ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് എത്രയും വേഗതയില്‍ അത് തീര്‍ത്ത് മടങ്ങാന്‍ സാധിക്കുന്ന തരത്തില്‍ സംവിധാനങ്ങള്‍ ഒരുക്കാന്‍ സ്ഥാപനത്തിനാകണം. എങ്കില്‍ മാത്രമേ കൂടുതല്‍ ഉപഭോക്താക്കളെക്കൊണ്ട് ഷോപ്പിംഗ് നടത്തിക്കുവാന്‍ സ്ഥാപനത്തിന് സാധിക്കുകയുള്ളൂ. ഉപഭോക്താക്കള്‍ കുറവാണ് അതുകൊണ്ട് ജീവനക്കാര്‍ കുറച്ചു മതി എന്ന കണക്കുകൂട്ടല്‍ ഇവിടെ തെറ്റാം. ഉപഭോക്താക്കളുടെ കാത്തുനില്‍ക്കല്‍ സമയം കുറയ്ക്കുവാന്‍ സാധിച്ചാല്‍ അത് സ്ഥാപനത്തിന് ഗുണകരമാകും. ഡിജിറ്റല്‍ പേയ്‌മെന്റ് സംവിധാനങ്ങളുള്‍പ്പെടെ ഇവിടെ പരീക്ഷിക്കാം.

ബിസിനസ് മാറിയേ തീരൂ

നാം സാധാരണ ബിസിനസ് ചെയ്യുന്ന കാഴ്ചപ്പാടില്‍ നിന്നും മാറിചിന്തിച്ചാലേ ഇവിടെ നമുക്ക് മുന്നോട്ടു പോകുവാന്‍ കഴിയൂ. പറ്റില്ല, എനിക്ക് പഴയപോലെ തന്നെയേ ചെയ്യാന്‍ കഴിയൂ എന്ന വാശി തിരിച്ചടിക്കും. സമൂഹത്തിന്റെ ആവശ്യകത മനസിലാക്കി അതിനനുസൃതമായി കാലാകാലങ്ങളില്‍ മാറ്റങ്ങള്‍ വരുത്തുന്ന ബിസിനസുകള്‍ക്കേ നിലനില്പ്പുള്ളൂ. യാഥാര്‍ത്ഥ്യബോധത്തോടെ ചിന്തിക്കുകയും ഉള്‍ക്കാഴ്ചയോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ട സമയമാണിത്.

ഈ ഘട്ടത്തെ തരണം ചെയ്യാന്‍ ബിസിനസുകള്‍ ഒരുങ്ങട്ടെ. നിങ്ങള്‍ എന്റെ സ്ഥാപനത്തിലേക്ക് വരൂ. ഇവിടം സുരക്ഷിതമാണ്. നിങ്ങളാണ് ഞങ്ങളുടെ സമ്പത്ത്. നിങ്ങളുടെ ആരോഗ്യം ഞങ്ങളുടെ ഉത്തരവാദിത്വമാണ്. ഇത് പറയാന്‍ ബിസിനസുകാരന് കഴിയണം. ഞാന്‍ ലാഭം മാത്രം കൊതിക്കുന്ന കണ്ണില്‍ ചോരയില്ലാത്ത ഒരു ബിസിനസുകാരനല്ല മറിച്ച് എന്റെ ഉപഭോക്താക്കളുടെ സുരക്ഷിതത്വമാണ് എന്റെ ലക്ഷ്യം എന്ന തുറന്നുകാട്ടല്‍ ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അനിവാര്യതയാണ്. അതിന് മടിച്ചു നില്‍ക്കരുത്.